Dịch thuật được hiểu đơn giản là chuyển đổi ngôn ngữ từ một văn bản nguồn sang một văn bản mới bằng một ngôn ngữ khác, nhưng vẫn đảm bảo tương đồng về ý nghĩa và nội dung chuẩn xác với văn bản gốc.
Khái niệm chuẩn xác về dịch thuật
– Dịch thuật là hoạt động bao gồm việc luận giải ý nghĩa của một đoạn văn – văn bản nguồn và chuyển sang một ngôn ngữ khác, tạo thành bản dịch chuẩn xác nội dung, đầy đủ ý nghĩa tương đương với văn bản gốc. Dịch thuật chính là kỹ thuật chuyển đổi từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác.
Dịch thuật có 2 loại: phiên dịch (dịch nói) và biên dịch (dịch viết).
– Phiên dịch: chính là việc chuyển đổi ngôn ngữ thông qua lời nói, các thông dịch viên cần có khả năng nghe, nắm bắt nhanh vấn đề và khả năng giải thích tốt, truyền đạt dễ hiểu trong một khoảng thời gian nhất định.
– Biên dịch: đây là việc chuyển đổi ngôn ngữ thông qua văn bản dạng viết. Đối với biên dịch, các dịch giả cần phải có độ am hiểu sâu rộng về ngôn ngữ gốc cũng như văn hoá của quốc gia đó mới có thể hoàn thành được những bản dịch chuẩn xác.
– Về cơ bản, cả hai loại dịch thuật này chỉ khác nhau về hình thức thể hiện nhưng tính chất, quy trình dịch thuật đều tương đồng nhau.
Các phương pháp dịch thuật
– Dịch đúng nghĩa (dịch trực tiếp): Là phương pháp dịch thuật bảo toàn hình thức ngôn ngữ của nguyên bản đồng thời bản dịch diễn đạt chính xác ý tưởng của nguyên bản, lối hành văn sáng, rõ ràng phù hợp với văn phạm của ngôn ngữ dịch. Đây là phương pháp ứng dụng chuẩn xác nhất cho bản dịch hoàn hảo.
– Dịch ý: Là phương pháp dịch đối chiếu vi phạm tôn chỉ của phiên dịch. Cốt là chuyển tải được ý tưởng của nguyên bản, và không phải tái hiện nguyên bản dưới lớp vỏ của ngôn ngữ khác. Trong trường hợp này, người dịch phải tìm cách thoát khỏi những cấu trúc ràng buộc của văn bản gốc nên bản dịch sẽ có thể dài hơn.
Những lưu ý cho dịch thuật viên
– Đặc tính sử dụng ngôn ngữ: mỗi Quốc gia có nhiều vùng miền khác nhau, mỗi nơi lại có cách sử dụng ngôn ngữ khác nên các dịch thuật viên cần phải đặc biệt lưu tâm đến vấn đề này để có cách dịch thuật cũng như sử dụng ngôn ngữ phù hợp.
– Văn hoá của Quốc gia: mỗi quốc gia tồn tại một nền văn hoá riêng biệt, vì thế, nếu các dịch thuật viên nếu như không am hiểu rõ ràng, rất có thể dẫn đến dịch sai, làm cho người đọc lẫn người nghe hiểu lầm ý nghĩa của bản dịch.
– Lĩnh vực dịch thuật: mỗi lĩnh vực có những từ ngữ chuyên môn mà không phải ai cũng biết và hiểu được, do đó, cần phải tham khảo thông tin chuyên ngành thì mới có thể hiểu rõ và dịch sát nghĩa với văn bản gốc.
